Om te weten dat Italianen op een heel opvallende manier communiceren, hoef je geeneens in Italië te zijn geweest. Het is namelijk niet alleen de taal, maar vooral de manier van praten en bewegen waardoor Italianen wereldwijd bekend staan. Het is niet voor niets het geval dat het meest typerende Italiaanse handgebaar inmiddels een heuse emoji is geworden.
Als er een situatie is waarbij je moet communiceren met een Italiaan, bijvoorbeeld tijdens je vakantie in Palermo of wanneer je voor zaken in de regio bent, dan zul je zeker versteld staan van hoe levendig hij of zij praat. Daarom is het handig om vooraf al een beetje te weten wat je kunt verwachten en hoe je daarop moet reageren. In dit artikel lees je hier meer over, zodat je je communicatie met Italianen soepel kan laten verlopen.
Lichaamstaal is alles in de communicatie van en met Italianen
Eén ding is zeker: lichaamstaal is van groot belang in de Italiaanse taal. Sterker nog: in Italië zegt men zelfs dat ‘de handen meer zeggen dan woorden’ en dat laten ze goed zien in hun communicatie. Over het algemeen gebruiken Italianen hun handen bij bijna elk gesprek om er zo voor te zorgen dat bepaalde woorden en zinnen extra nadruk krijgen. Aan de hand van handgebaren en gezichtsuitdrukkingen kun je al gauw zien hoe iemand zich voelt of wat iemand vindt van een bepaald gespreksonderwerp. Handgebaren worden namelijk bij allerlei zinnen en woorden gebruikt, waaronder bij ‘wat wil je zeggen?’, ‘dat is onzin’ en ‘luister goed’. Je kunt je er vast wel iets bij voorstellen.
Maar: het zijn niet alleen handgebaren waarmee Italianen laten weten wat ze vinden. Ook hun gezichtsuitdrukking kan boekdelen spreken. Italianen zijn misschien wel het meest expressieve volk van heel Europa. Ze laten maar wat graag zien hoe ze zich voelen door een simpele glimlach op te zetten of door hun tanden bloot te lachen. En zijn ze onverschillig? Dan is een eenvoudige frons voldoende. Deze gezichtsuitdrukkingen gebruiken ze regelmatig om zo gevoelens over te brengen zonder woorden te gebruiken. Hiervoor hoef je zelf echt geen Italiaans te kunnen; je kunt het gewoon van iemands gezicht aflezen, zonder dat je meteen een Italiaanse vertaler hoeft in te schakelen! Hoe handig is dat?
Italianen zijn ook een stuk luider in communicatie dan je gewend bent
Wanneer je op het terras in Palermo zit en er zitten een paar Italianen naast je koffie te drinken, dan is de kans groot dat de toon van hun gesprek luider is dan je misschien gewend bent. Ook wanneer je zelf in gesprek bent met een Italiaan kan het zo zijn dat je gesprekspartner luider praat dan je zelf doet. Maar: geen zorgen. Dit betekent zeker niet meteen dat ze een verhit gesprek hebben of dat diegene boos op je is. Italianen praten namelijk niet alleen passievol met hun handen, maar praten sowieso vaak met emotie en passie wanneer ze iets belangrijks bespreken. Dit heeft voornamelijk te maken met de betrokkenheid, niet zozeer met het volume waarmee ze praten.
Daarom is het goed om te weten en te verwachten dat communicatie in het Italiaans doorgaans energiek is. Misschien voel je je daar in het begin een beetje ongemakkelijk bij, omdat je het gewoonweg niet gewend bent om zo luid of met zoveel emotie te praten, maar je moet onthouden dat het gewoon de manier is waarop Italianen laten zien dat ze enthousiast, geïnteresseerd of blij zijn. Je kunt jezelf hierop voorbereiden door ook een beetje op dezelfde manier te communiceren, of dat nu in het Italiaans of het Engels is. Met name in de grotere steden kunnen aardig wat mensen Engels, maar ook dan kun je zeker een passievol gesprek verwachten.
Formele en informele aanspreekvormen zijn belangrijk in Italiaans
Wat verder goed is om te weten, is dat het gebruik van formele en informele aanspreekvormen van groot belang zijn in Italië. Het kan zelfs de totale dynamiek van een gesprek beïnvloeden. Daarom is het echt essentieel om de juiste aanspreekvorm te gebruiken, helemaal omdat Italianen hier veel waarde aan hechten. Kijken we naar de formele aanspreekvorm ‘lei’, dan zien we dat deze vorm vooral wordt gebruikt in zakelijke context, bijvoorbeeld wanneer je zakendoet met of in Italië, en wanneer je iemand voor het eerst ontmoet. Deze vorm is de meest respectvolle manier om iemand aan te spreken, waarmee je laat zien dat je respect hebt voor je gesprekspartner. Ook wordt deze vorm sowieso gebruikt bij oudere mensen of autoriteitsfiguren of bij iemand die een hogere positie heeft in een professionele setting.
Daar tegenover staat het woord ‘tu’, wat een informele aanspreekvorm is. ‘Tu’, ook wel ‘jij’, gebruik je wanneer je een beetje bevriend raakt met iemand. Ook kan het zijn dat je gesprekspartner zelf zegt dat je diegene aan kunt spreken met ‘jij’ en ‘je’, wat goed te vergelijken is met hoe we in Nederland omgaan met ‘jij’ en ‘u’. In de Italiaanse cultuur wordt over het algemeen, buiten de bovenstaande uitzonderingen, op deze informele manier gepraat. Mensen gebruiken het bij vrienden en familie en zelfs bij mensen die ze nog maar kort kennen. Wanneer je het niet zeker weet, is het altijd raadzaam om de formele vorm te gebruiken totdat iemand zelf aangeeft dat je ze op een informele manier aan kunt spreken.
Italianen maken veel gebruik van humor in hun communicatie
Tot slot is humor een heel belangrijk onderdeel van de Italiaanse cultuur. Sterker nog: het speelt zelfs een grote rol in bijna ieder gesprek! De meeste Italianen zijn dol op lachen en plezier en gebruiken humor om dichter bij vrienden en familie te komen. Ook wordt humor toegepast om gesprekken wat luchtiger te maken en zelfs om bepaalde, zware sociale situaties wat te verlichten. Daarom kun je altijd een vleugje humor verwachten in gesprekken; of je nu in de supermarkt staat en een bekende tegenkomt of wanneer je aan het eten bent met Italiaanse vrienden. En ja: daar hoort het nodige sarcasme bij.
Italianen passen ironie en sarcasme namelijk toe in verschillende soorten gesprekken zodat een gesprek lekker luchtig blijft. Wanneer je een beetje Italiaans spreekt en nog lerende bent, kan dit soms best verwarrend zijn. In dat geval raden we je aan om altijd naar de lichaamstaal te kijken; daarmee verraadt een Italiaan zichzelf altijd wanneer het gaat om humor en emotie. Waar je ook niet van op moet kijken, is de directheid die in de grappen verweven zit. Soms kunnen Italianen nog directer zijn dan Nederlanders en dat terwijl we in Nederland al heel direct zijn! Kortom: als je met Italianen gaat communiceren of wanneer je Italianen ziet communiceren, moet je niet verbaasd zijn over de expressieve stijl van praten. Lichaamstaal, expressie en humor spelen een grote rol in de communicatie en Italianen nemen je graag mee in hun eigen manier van praten. Wees niet bang om te praten en jezelf te uiten en ga er volledig voor!
